viernes, 26 de mayo de 2017

"Vigo, centro cultural e económico de Turonio". Por X.L. Méndez Ferrín

   Se copia a continuación un artículo de X.L Méndez Ferrín publicado el 21 de septiembre de 2009 titulado "Turonio en prensa" (Enlace al original en Faro de Vigo.es).
   Al final de su artículo, el expresidente de la Real Academia da Lingua Galega, al que hay que reconocer y agradecer ser defensor y divulgador de la singularidad de Turonio, arrima el ascua a su sardiña y dice que a lingua propia de Turonio é a lingua propia de Galicia.
   En este blog se considera que cada turoniense y cada vigués tiene su propia lengua propia, faltaría más. Vigo es ciudad abierta y cosmopolita donde nadie debe imponer un pensamiento o una lengua única.


Mapa de la provincia de Pontevedra.
Turonio en verde.


Turonio en prensa.
(Texto de Xosé Luís Méndez Ferrín)
   Recoñecemos co nome de Turonio o país ou terra que, no sul de Galicia, se extende entre o río Miño e a Ría de Vigo. Polo Oeste extrema co mar océano, que o separa de Nova Inglaterra. E ao Leste, imprecisamente, os marcos van polos montes da Fontefría e do Suído. Vigo constitúe o centro cultural e económico de Turonio, que é espazo marítimo, pesqueiro, agrario (especialmente hortícola e vitivinícola) e industrial. Diríamos que Turonio é unha maqueta de Galicia na que se poden estudar todas as súas características e propiedades.
   Turonio, con Vigo, forma a máis importante bisbarra de Galicia, desde todos os puntos de vista. Non podemos esquencer que Turonio é Terra que fai fronteira con Portugal. A Terra de Turonio é a única área industrializada que existe na Península Ibérica na fronteira Portugal/España. Unicamente en Vila Nova de Cerveira miran isto con claridade; claridade que se apreza no nome con que aqueles portugueses amigos designan o espazo histórico no que viven e negocian: Gallaecia.
   É cousa sabida que en Vigo, capital de Turonio, se encontra o principal centro da edición de libros de Galicia. Tamén no universo da comunicación en Vigo, e en Turonio, contamos cun grande diario que camiña orgullosa e seguramente cara o seu segundo centenario: FARO DE VIGO. En Vigo (Compañel, Alexandre Chao, Murguía) fora fundado o primeiro e máis importante periódico do Rexurdimento: La Oliva. E en Turonio, rúa Real de Vigo, editouse o 17 de maio de 1863 o libro inaugural de Rosalía de Castro.
   Decatámonos que nos nosos días existe un renacemento dos estudos locais e da prensa comarcal. O Instituto de Estudos Vigueses e o de Estudos Tudenses, entre outros, constitúen importantes factorías de investigación referidas á Terra de Turonio. Especial vigor e intelixente actividade multidisciplinar vén amosando nos últimos tempos o Instituto de Estudos Miñoranos. Quere isto decer que as ciencias do home volven os ollos sobre a realidade contemporánea e histórica na Terra de Turonio. O mesmo acontece (fenómeno paralelo) no que se refere á prensa local.
   Botámoslle unha ollada a A Peneira, quincenal fundado e dirixido en Ponteareas por Guillermo Rodríguez Fernández. O periódico sobre territorios históricos de Turonio, como son O Condado, o Val do Louro ou Louriña, o Val Miñor, o Baixo Miño, e extende o tentáculo dunhas páxinas en portugués á rexión minhota. Desde o punto de vista visual, A Peneira resulta de agradábel lectura debido a que os seus deseñadores conseguiron un xornal claro e discreto. Os contidos informativos locais teñen a propiedade de estaren sacados da proximidade e destinados tamén ao lector inmediato, o que os converte en altamente fiabeis. A opinión non se centra só nas localidades, senón que atinxe a toda a globalidade contemporánea e amplíase á cultura galega e internacional. Ben escrita, ben debuxada, dotada de fotos condignas e con deseño gráfico moi persoal, digamos finalmente que A Peneira utiliza nas súas páxinas a lingua propia de Turonio que é, obviamen te, a lingua propia de Galicia.

martes, 16 de mayo de 2017

Vigo, una ciudad más cosmopolita que gallega.

   Publicó hace tiempo Ceferino de Blas (ex director de Faro de Vigo) un artículo titulado "El Monumento de Rosalía" que resulta muy interesante (Ir al artículo).
   Al leerlo nos enteramos de que hace un siglo un grupo de prohombres de Santiago decidió impulsar el reconocimiento a la figura de Rosalía de Castro en toda Galicia, y vinieron a nuestra ciudad, donde se reunieron con las fuerzas vivas en la Sociedad La Oliva.
   Se proyectó celebrar algún acto cultural para recaudar fondos y así poder erigir en Vigo una estatua en honor de Rosalía de Castro. La crónica de la reunión publicada en Faro decía así "Ayer vinieron a Vigo para obtener su adhesión, porque Vigo, pese a su cada vez más arraigado cosmopolitismo, no olvida que es parte de Galicia...". Esto ocurría el 21 de abril de 1913.
   Tras esa cita escribe don Ceferino: “Es decir, en aquel tiempo, desde dentro y fuera se tenía la percepción de que Vigo era diferente al resto de las ciudades del sudoeste. Y asemejaba antes que gallega, cosmopolita, aunque le atañese todo lo regional”, y también afirma: “No es un sacrilegio, aunque a algunos se lo parezca. Es una referencia histórica, y como tal hay que tomarla. Hubo un tiempo en que Vigo se consideraba una ciudad más cosmopolita que gallega. Está escrito en repetidas ocasiones,…”
   Y sigue explicando: “Ahora es un concepto desgastado por el uso, pero por aquella época, el cosmopolitismo era la marca de la vanguardia urbana, de la contemporaneidad occidental, y antitético del provincianismo que impregnaba al resto de las ciudades gallegas. De ahí que desde Vigo se resaltase este concepto por encima de la pertenencia a la región, que no se negaba pero se relegaba a un segundo plano”.
   El proyecto rosaliano no tuvo mucho éxito en Vigo por diversas circunstancias; y no fue hasta 1995 cuando la insigne poetisa tuvo un monumento en la ciudad donde se publicaron sus Cantares Gallegos.
 
 

Vigo capital, Vigo independiente.

   Cada vez lo tengo más claro: la vida de los vigueses mejorará mucho el día que seamos capital de provincia, y más aún el día que seamos capital de una nueva Comunidad Autónoma, llámese ésta Galicia Sur, Rías Bajas, Turonio (*) o como decidamos que la queremos denominar.
   En cuanto pueda me dedicaré a reunir apoyos y a trabajar hasta conseguirlo.
   Si lees esto y te atrae o sientes curiosidad, te invito a estar atento y a implicarte.
   Gracias.
 
 
 
* Idacio, obispo e historiador, nacido en Lemica, supuestamente cerca de Xinzo de Limia, en el siglo V, dice en El Cronicón, “… los Wándalos, arribando de pronto a Turonio, en la costa de Galicia,… “. Parece que Turonio es un puerto al que “arriban”. Podría ser Vigo.